HİNT ve İRAN PORSELENLERİ

Bu eserlere döneminde ihracat yapılacak kadar bol imal edilmemesinden dolayı sık tesadüf etmenin imkânı yoktur. Bu memleketlerden bilhassa İran’da fayans toprağından çini nevinden “Kaşı” ve “Rakka” gibi çiniler imali binlerce senelere kadar çıksa da porselen işleri ancak 17. Yüzyıldan sonra, o da mahdut yerlerde ve gayet az yapılmıştır. İran porselenlerinde mavi beyazların daha donuk, hatların daha kaba çizildiğini, vezinlerin hafif olmasına mukabil porselenlerin cidarlarının ise kalın olduğunu tespit etmekteyiz. Renkli eserler ise Çin’in Famille Rose’larını andırır renklerdedir. Pembe renklilerine 19. Yüzyıl işleri arasında rastlanır. İran mavi beyazlarındaki resimler, İran minyatür resimleri arasında rastlanan dekorlardan intihap edilir. İran güzellerinin bin bir tasvirleri bu eserlere model olmuştur. Miladi 960–1643 seneleri arasında yapıldıkları zannedilen İran Kaşi Mertebanileri hakiki Çin Mertabanilerinin tıpkı benzeri ise de bunlar çini toprağı olan fayans zümresine mensup kilden imal edilmiş olup sıkletleri itibariyle hakikilerinden çok hafiftirler. Topkapı Sarayı Müzesi porselenleri arasında mevcut olan bu kısım kaşilerden bazılarında görülen koyu çini yeşili renk hakiki Çin eserlerde görülmemektedir. Bunlara Mertebani / Seladon denemez. Hint ve Hindi çini işleri ise çoğunlukla bizim memleketimize Kabe’ye giden Hacılar tarafından, içlerine zemzem koydukları küçük sürahiler olarak getirilmiştir. Bunlara da yanlış olarak Mekke işi / Mekke testisi adı verilmiştir. Bunların porselenleri kaba, mavileri renksizdir. Ekseriya üzerlerindeki şekiller birkaç gayri muntazam çizgi ile Çin tesiri altında yapılmış ev ve dere resimlerinden ibarettir. Aksine Eski Hint işleri ise oldukça güzel işlenmiş eserlerdir..